P.A. de Genestet

De zeer jong overleden Petrus Augustus de Genestet wordt tot de zogenaamde ‘dominee-dichters’ uit de negentiende eeuw gerekend. Anders dan de meeste dichtende dominees laat De Genestet de nodige humor en twijfel toe in zijn werk. In de negentiende eeuw hoort hij tot de meest gelezen dichters. Zijn heldere stijl en zijn milde spot trekken veel lezers. 
Het leven van De Genestet is niet bepaald vrolijk. Terwijl hij amper een kleuter is sterft zijn vader en niet veel jaren daarna overlijdt zijn moeder aan de tering (tbc). Hij trouwt in 1852 met Henriëtte Bienfait uit Bloemendaal. Na de bevalling van hun vierde kind wordt ze ziek en overlijdt uiteindelijk ook aan tbc. Na deze drama’s en naast zijn werk als predikant weet De Genestet toch een aantal dichtwerken te publiceren. Dezelfde ziekte krijgt hem zelf ook in de greep en hij overlijdt op 31-jarige leeftijd. 

Slechte jeugd

P.A. de Genestets jeugdjaren zijn rampzalig. Hij is als kind vaak ziek en het huwelijk van zijn ouders is slecht. Zijn vader verkwist het hele familiekapitaal. Moeder De Genestet daagt hem voor de rechter en probeert van hem te scheiden. Zijn ouders overlijden kort na elkaar. Op zijn zevende is De Genestet al wees. 

Remonstrantse broederschap

De Genestet wordt opgevangen door zijn oma en later door zijn oom, de bekende schilder J.A. Kruseman. Na zijn schooltijd gaat hij godgeleerdheid studeren op het seminarie van de Remonstrantse Broederschap in Amsterdam. Het Remonstrantse geloof behoort tot de vrijzinnige tak van het protestantisme. 

Eerste gedichten

Tot de lesstof van predikantenopleiding hoort ook de letterkunde. De literatuur boeit De Genestet veel meer dan de theologie. Zelf gaat hij ook dichten. Zijn eerste, echte eerste bundel verschijnt vlak na de afronding van zijn studie in 1851 onder de titel Eerste gedichten. 

Huwelijk

In 1843 ontmoet De Genestet Henriëtte Bienfait. Ze is vijf jaar ouder dan De Genestet, maar dat is geen belemmering voor een huwelijk. Ze trouwen in 1852. In hetzelfde jaar wordt hij beroepen als predikant. Ze gaan in Delft wonen. De domineeswoning noemen ze ‘Welgelegen’, veelzeggend voor De Genestets gevoel voor humor, omdat het huis naast het kerkhof staat. 

T.B.C.

Samen krijgen De Genestet en Henriëtte Bienfait drie dochters. Na de vierde bevalling, van een zoontje in 1859, slaat het noodlot weer toe. Henriëtte wordt ziek en overlijdt. De Genestet legt zijn ambt als predikant neer om zich aan de zorg voor zijn kinderen te kunnen wijden. Zoontje Peter wordt echter ook ziek en overlijdt in 1860. 

Leekedichtjens

De Genestet breekt niet alleen met zijn ambt om voor zijn kinderen te kunnen zorgen, hij neemt ook afstand van zijn kerkgemeenschap omdat hij meer en meer door geloofstwijfel wordt overvallen. In de bundel Leekedichtjens uit 1861 wordt veel van deze twijfel verwoord. De heldere, licht ironische stijl bekoort veel lezers. 

Overlijden

P.A. de Genestet is rond 1860 vast van plan om zich geheel aan de poëzie te wijden. Met zijn vriend Busken Huet bespreekt hij plannen voor omvangrijke literaire werken, waarin hij zich minder aan de geldende literaire conventies zou houden en zijn grote voorbeelden Byron, Heine en Goethe en Schiller naar de kroon wil steken. Het zal er door zijn vroege dood echter niet meer van komen. De postume bundels en bloemlezingen uit zijn werk beleven vele herdrukken. 

In 1861 bezwijkt P.A. de Genestet aan tbc in Rozendaal (Gelderland).

Het Literatuurmuseum beheert een niet heel grote, maar wel heel boeiende collectie met documenten van P.A. de Genestet. Er is een groot aantal mappen met verzen uit de jeugdjaren. Ook zijn er handschriften en drukproeven van bekende gedichten uit Eerste gedichten en Leekedichtjens. Talrijk zijn ook de diverse handschriften van gelegenheidsgedichten of gedichten speciaal gemaakt ter ere van familie en vrienden. 
In de collectie schuilt een klein aantal brieven van De Genestet. Bijvoorbeeld aan zijn collega-schrijvers J. Kneppelhout en H.J. Schimmel. 
Zie voor een overzicht van alle documenten van De Genestet in het Literatuurmuseum onze catalogus.

Links

www.dbnl.org

Werk van P.A. de Genestet bij het Project Laurens Jz Coster

www.kb.nl

www.literatuurgeschiedenis.nl