J.B.
Charles

1953

Extra-prijs
J.B. Charles (1910-1983) ontving de eenmalige extra prijs 1953 van de Jan Campert-stichting voor zijn boek Volg het spoor terug, over zijn rol als verzetsman.

Het spoor begint voor ieder van ons op een andere tijd en een andere plaats. Voor mij staat het eerste teken bij de gerechtelijke moord op van der Lubbe en is het einde tot dusver gemarkeerd door noem maar wat gij wilt. De ontmaskering van mr. Frederiks als auteur in Elsevier? Het proces-Weinreb? Kies maar uit; de wanden staan vol met tekens. Men kan dit spoor op elk willekeurig punt beginnen, altijd komt men uit. Elke dag heeft de krant twee of drie berichten die de ellende van de voorbije tijden voor een ogenblik belichten op enkele punten. Het zo opgloeiende licht van bijna elk punt in het spoor-terug doet dit spoor op den duur helemaal en in één keer zien. 

 

J.B. Charles was het pseudoniem van criminoloog mr. W.H. Nagel. Hij was actief geweest in het verzet in Groningen en Utrecht. Delen van Volg het spoor terug (1953) waren vanaf 1949 al in literair tijdschrift Podium verschenen. ‘Wonderlijke, heftige, chaotische stukken’ volgens dagblad Het Vaderland, dat verslag uitbracht van het juryoordeel. ‘Het is een boek dat een paar ruiten ingooit, dat zich met zeldzame felheid inzet ter behoud van een elementair zelfrespect – van iemand die uit datzelfde zelfrespect in het verzet heeft gestaan, daarin een belangrijke rol heeft gespeeld en die nu vaststelt hoe in de jaren na de oorlog, men lette wel, niet het verzet, maar de géést van het verzet, de geest van zelfrespect weer snel verloren dreigt te gaan.’ Het boek is ‘een daad van onafhankelijkheid en vrijheid (…) die respect afdwingt en voor de lezers ervan nauwelijks anders dan een reden tot schaamte zijn kan’.  

 

Ook het boek had bij verschijning in 1953 nogal wat stof doen opwaaien. ‘De jury bewonderde in hem vooral zijn oprechtheid en acht hem een bewogen dichter, die ook voortreffelijk proza weet te schrijven,’ aldus dagblad De Maasbode

 

Volg het spoor terug werd zelfs door J.B. Charles’ uitgeverij geadverteerd als ‘een der merkwaardigste en persoonlijkste boeken ooit in onze taal geschreven. Een cri de coeur namens allen die sedert 1945 veel te verslikken kregen.’ 

 

J.B. Charles debuteerde in 1944 als dichter met de bundel Een suite van de zee. In 1950 kreeg hij de Hendrik de Vriesprijs voor o.a. Zendstation, een dichtbundel die verschenen was in de Podium-reeks, en fragmenten van Volg het spoor terug. Hij promoveerde in 1949 op het proefschrift De criminaliteit van Oss

Jury

De jury bestond uit Bert Bakker, Pierre H. Dubois en A. Mout. Aan de extra prijs was een bedrag van 1.000 gulden verbonden.

 

Uitreiking

De officiële uitreiking vond plaats op woensdag 25 november 1953 in het stadhuis van Den Haag, voor het eerst in de avond.  

 

Meer lezen over J.B. Charles

Word vriend van het museum en maak nieuwe tentoonstellingen mogelijk! Help het museum