De
Avonden

2008

G.H. ’s-Gravesande-prijs
Radioprogramma De Avonden is bekroond met de driejaarlijkse G.H. ’s-Gravesande-prijs voor bijzondere literaire verdiensten 2008.

De prijs werd toegekend aan ‘het enige breed culturele radioprogramma De Avonden, gemaakt met veel liefde en aandacht voor schrijvers en dichters’, schreef de jury. ‘De Avonden is al vanaf 1995, toen Wim Noordhoek er mee begon, alle (werk)dagen van 20 tot 22 uur in de lucht, zij het helaas op steeds marginaler zenders.’ 

 

Wim Noordhoek begon in 1967 als radiomaker, en in 1995 zette hij De Avonden op. Zijn radiogeschiedenis ‘illustreert het ongemak waarmee omroepbestuurders met een begrip als “cultuur” omgingen en omgaan, en welke middelen er steeds weer moesten worden ingezet in de strijd om kunst en cultuur op de radio op peil te houden’, schreef Aukje Holtrop in het begeleidend essay bij de prijs. Ze laat zien hoe kunst en cultuur ‘steeds meer in een hoekje van de radio bijeengeveegd’ worden door netmanagers met een focus op luistercijfers.  

 

Noordhoek begon in de jaren zeventig bij de VPRO, waar kunst en cultuur ‘nog doodgewone en vanzelfsprekende onderwerpen’ waren. Alle radio-omroepen hadden boekenprogramma’s en er werd aandacht besteed aan beeldende kunst, tentoonstellingen en muziek. Naast zijn werk voor o.a. Nova Zembla zette Noordhoek Gods Eigen Radio op, over literatuur. Doordat de ledenwerving vooral van de televisieprogrammering afhing kon men op de radio ‘risicodragend programmeren’, maar na de ‘zenderkleuring’ van de jaren negentig, waarbij Hilversum 1 en 2 in navolging van de commerciële zenders een duidelijke doelgroep wilden aanspreken, werden de programma’s van Noordhoek ‘onplaatsbaar’. Tenslotte kwam in 1995 zendtijd vrij op Radio 5, en zo ontstond De Avonden.  

 

Vanuit de caféachtige Studio Amstel zond Noordhoek een gevarieerd programma uit, werden schrijvers en kunstenaars geïnterviewd, en traden schrijvers op met columns, gedichten en verhalen. Op dinsdagavond was er literair variété en muzikaal radiotheater, men prees muziekstukken aan, er was radiokunst, ‘tientallen schrijvers lazen hun boeken integraal voor, aan het eind van de week sprak Heere Heeresma een weeksluiting uit; er werden radiodocumentaires uitgezonden’, er was wekelijks ruimte voor een inzending van een verhaal van duizend woorden, en ‘altijd waren er muziekprogramma’s, vaak ook levende muziek’. Het aantal luisteraars begon op nul, zei Noordhoek. ‘Na verloop van tijd hadden we ieder uur zestienduizend luisteraars. Dat vind ik enorm veel, want het was een programma waarnaar je echt moest luisteren. Het is niet iets dat op de achtergrond op een sudderpitje aanstaat.’  

 

Na de verhuizing naar Radio 6 moesten Noordhoek en zijn collega’s Wim Brands en Lotje IJzermans opnieuw beginnen. De Avonden is alleen via internet te beluisteren. 

 

De prijs werd toegekend aan het programma, waarvan Wim Brands en Lotje IJzermans op dat moment de eindredacteuren waren, en werd in ontvangst genomen door de bedenker en eerste eindredacteur Wim Noordhoek.  

Jury 

De jury onder voorzitterschap van Anton Korteweg bestond uit Yra van Dijk, Hans Groenewegen, Koen Hilberdink, Aukje Holtrop, Ena Jansen, Jos Joosten, Annemie Leysen en Lut Missinne. Aan de G.H. ’s-Gravesande-prijs was een bedrag van 5.000 euro verbonden.

 

 

Uitreiking

De feestelijke prijsuitreiking vond plaats op zondag 8 maart 2009 tijdens literair festival Het Voorwoord in de Koninklijke Schouwbrug in Den Haag. 

Word vriend van het museum en maak nieuwe tentoonstellingen mogelijk! Help het museum