Terug Online exposities Zoeken

J.B. Charles

(1910-1983)

Hij heeft vele gestalten, Willem Hendrik Nagel. Hij was een rechtsgeleerde, criminoloog en een verzetsman die ook na de oorlog bleef vechten tegen het fascisme. Onder het pseudoniem J.B. Charles was hij schrijver van poëzie, proza, essays en jeugdboeken. De oorlog heeft niet alleen op zijn leven, maar ook op zijn werk een flinke stempel gedrukt.

De afbeelding toont een kunstzinnig portret van J.B. Charles . Gemaakt door: Heleen  Nagel-van Leeuwen
Vervaardigd 1981
Techniek Olieverf op doek
Afmetingen 72 x 62 cm

J.B. Charles

door Heleen Nagel-van Leeuwen (1919-2006)

Het is 1957 en J.B. Charles is een gevestigde naam in de literaire wereld. Na enkele proza- en poëziewerken was in 1953 zijn veel discussie opwekkende Volg het spoor terug verschenen. Hierin kijkt hij, fel en polemisch, terug op de bezetting en gaat hij op zoek naar de oorsprong van het fascisme en nationaalsocialisme. Vooral de individuele keuze tussen goed en kwaad houdt hem sterk bezig. In 1950 had hij de Hendrik de Vries-prijs gekregen en drie jaar later de prijs van de Jan Campert-stichting. Onder zijn eigen naam was hij na de oorlog betrokken bij de berechting van oorlogsmisdadigers en werd hij hoogleraar criminologie in Leiden.

Charles woont met zijn vrouw en kinderen in Noordwijk en daar gaat hij elke woensdagavond naar de tekenclub van kunstenaar Henny Bal. Na het schilderen komt daar de drank op tafel en worden er plaatjes gedraaid. Het is tijdens deze bijeenkomsten dat Charles de 9 jaar jongere, getrouwde Heleen van Leeuwen ontmoet. De twee worden verliefd. Bal: ‘Langzamerhand zag je het gebeuren. Ze kijken wel erg veel naar elkaar’. Dat Charles verliefd wordt, is niet vreemd, dat gebeurt regelmatig. Hij flirt vaak en veel, ‘als Willem een rok ziet, is hij verliefd’, aldus de vrouw van een goede vriend. En vrouwen vinden hem knap, charmant, onderhoudend, meldt Kees Schuyt in zijn biografie over Charles. Maar lang hielden die verliefdheden nooit stand. Met Heleen is het anders. Haar man vertrekt en Charles zal jarenlang een dubbelleven leiden met een schaduwfamilie. Tot 1966, als de jongste van zijn kinderen 18 wordt. Twee weken na de scheiding trouwt Charles met Heleen, ze blijven gehuwd tot zijn dood. Twee jaar daarvoor maakt ze dit portret van hem.