Terug Online exposities Zoeken

A.M. de Jong

(1888-1943)
‘Een gedachte, die geen tegenspraak uitlokt, ware beter niet uitgesproken’, aldus Adrianus Michiel de Jong, die naast onderwijzer ook criticus, journalist en partijman van de SDAP was. En bestsellerauteur. Naar schatting werden bij zijn leven alleen al bijna een half miljoen Merijntje Gijzens verkocht.
De afbeelding toont een kunstzinnig portret van A.M. de Jong. Gemaakt door: Jan Boon
Vervaardigd 1932
Techniek Potlood op doek
Afmetingen 66 x 86 cm

A.M. de Jong

door Jan Boon (1882-1975)

A.M. de Jong is vooral bekend van de romancycli Merijntje Gijzens jeugd en Merijntje Gijzens jonge jaren, in totaal 8 boeken die spelen in het arme Brabantse landarbeidersmilieu dat hij zo goed kende uit zijn jeugd. De Jong groeide met zijn 12 broers en zussen op in Nieuw-Vossemeer, in de regio werden suikerbieten geteeld en verwerkt. De cycli werden al in 1936 verfilmd, en in 1973 nog eens: toen werd er een televisieserie van gemaakt. De Jong speelde zelf de rol van de pastoor die de arme dagloners dom moest houden.

Van 1922 tot 1937 maakte De Jong met de Belgische tekenaar George van Raemdonck, een goede vriend van hem, de eerste Nederlandstalige dagbladstrip: ‘Bulletje en Boonestaak’, over twee eenvoudige jongens die overal ter wereld allerlei avonturen beleven. Ze waren nogal grof in de omgang, en de ‘zedenbedervende’ strip werd later ook wel in gecensureerde versie uitgebracht.

De Jong was socialist en trad in 1912 toe tot de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij. Voor het socialistische dagblad Het Volk schreef hij vanaf dat jaar zijn ‘Dorpsgeschiedenissen’, onder het pseudoniem Frank van Waes. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden het kritische stukjes over het leger: Notities van een landstormman. Van deze krant werd hij later chef-binnenland en kunstredacteur. Het boek De dans op de vulkaan uit 1939 was zijn aanklacht tegen het nazisme en tegen het westerse antwoord erop. In 1943 is hij door Nederlandse SS’ers vermoord.

Kunstenaar Jan Boon werkte in dit portret het hoofd en de handen haast fotografisch uit, het pak met de opvallend grote manchetten is schetsmatig. Boon portretteerde De Jong met kroontjespen én met sigaar. De Jong kweekte zelf tabak bij zijn huis in Blaricum. Boven zijn garage hingen de bladeren te drogen.