21 december 2019

Kerstverhaal en andere ‘Blamania’

‘Een onmisbare bron voor Blamans biografie’, aldus Aad Meinderts, directeur van het Literatuurmuseum en Blaman-kenner over de recent verworven reiskoffer vol belangwekkende ‘Blamania’.

De documenten van Anna Blaman (ps. van J.P. Vrugt, 1905-1960) zijn afkomstig uit de nalatenschap van Alie Bosch, sinds 1936 Blamans ‘vriendin voor het leven’. Bosch is van grote betekenis geweest voor Blaman; zo komen in alle romans personages voor die geïnspireerd zijn op Alie Bosch, de (wijk)verpleegster die aanvankelijk alleen als ‘Zuster B.’ bekend was.

 

De spil van de collectie vormen de 39 brieven, geschreven tussen 1944 en 1960, van Blaman aan Bosch met Blamans officieuze testament in handschrift, gedateerd een maand voor haar dood. Verder bevat de aanwinst ruim 200 – deels tot nu toe onbekende – foto’s, knipsels, brieven, bladen in handschrift en/of typoscript van de postuum gepubliceerde roman De verliezers, de nooit gepubliceerde roman Peter Minne, diverse gedichten en aantekeningen voor lezingen. De eenakter Driemaal is scheepsrecht of Het mirakel der verbeelding, geschreven en opgevoerd ter gelegenheid van de Boekenweek 1956, is in typoscript geheel overgeleverd. Tot de verzameling behoren verder diverse typoscripten, ook van Ellen Warmond, met wie zowel Blaman als Bosch bevriend was. Bij de reiskoffer met bovengenoemde documenten bevindt zich bovendien een groot portret van de schrijfster, getekend door Paul Citroen. Opmerkelijk is een met kennelijk plezier in scène gezette foto, waar de rollen van beide vrouwen omgedraaid zijn: Blaman in een verpleegstersuniform, geflankeerd door Bosch als patiënte, zichtbaar lijdend. Ook een grammofoonplaat met de stem van Blaman die een Kerstverhaal voorleest, is een speciale vermelding waard. De plaat werd bij klankstudio Peekel te Rotterdam in 1 exemplaar gemaakt, in opdracht van de schrijfster als cadeautje voor haar vriendin.

 

In de De Taalstaat, het radioprogramma van Frits Spits,was het kerstverhaal te horen, evenals een gesprek met Meinderts over de aanwinst. Beluister de uitzending hier terug.

 

Curator Bertram Mourits schreef een artikel over de aanwinst. Ook hier is het kerstverhaal te beluisteren.