Toen Jan Wolkers datzelfde jaar zijn Constantijn Huygens-prijs niet aanvaardde was er een flink bedrag over. Een deel ervan ging naar deze eenmalige extra prijs voor Breytenbach.
De Zuid-Afrikaan Breyten Breytenbach debuteerde in 1964 als dichter met de bundel Die ysterkoei moet sweet en als prozaïst met Katastrofes. Hij woonde deze jaren in Parijs in vrijwillige ballingschap met zijn Frans-Vietnamese vrouw; teruggaan kon niet want zijn huwelijk strookte niet met de rassenwetten.
In 1968 nam hij de Reina Prinsen Geerligsprijs voor Zuid-Afrika in ontvangst voor Die huis van die dowe en in 1972 de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor de bundel Lotus (1970), die hij onder het pseudoniem Jan Blom uitbracht. Dit was niet om de censuur te ontduiken, schreef Adriaan van Dis, die veel van Breytenbachs werk vertaalde, want een ‘janblom’ is in het Afrikaans een ‘regenpad’. ‘De verhouding kikker-lotus is die van minnaar en geliefde, mens en Godheid.’
Breytenbach was een fel tegenstander van het apartheidsregime. Eind 1982 was hij teruggekeerd naar Parijs, na zijn onverwachte vrijlating uit de Pollsmoore-gevangenis. In 1975 was hij bij een illegaal bezoek aan zijn geboorteland Zuid-Afrika gevangengezet wegens politiek terrorisme en kreeg negen jaar gevangenisstraf. Hij was met een vals paspoort binnengekomen en was betrokken bij verzetsactiviteiten.
Breytenbach was populair in Nederland, zijn zaak werd gevolgd en zijn stukken en brieven werden via bevriende schrijvers in culturele en literaire tijdschriften als De Gids en Raster gepubliceerd. In 1981 had hij ook Eregeld ontvangen van de stichting Poetry International en mensen maakten zich hard voor zijn vrijlating. In 1971, 1972 en 1974 was hij te gast geweest op het Poetry International Festival in Rotterdam, en in 1972 had hij er de avond ‘poëzie en verzet’ georganiseerd.