Koen
Peeters

Peeters schikte de autobiografie, biografie, familie- en streekroman tot een origineel boeket van genres, schreef de jury. ‘De bloemen is een familieroman, over hardwerkende grootouders in de Kempen, hun voorzichtige zoektocht naar het moderne leven, het wegsijpelen van het geloof bij de jongere generatie en de verteller. (…) Zorgvuldig balancerend tussen ingehouden weemoed en scherpe observeringen vlecht hij de familielijnen van drie generaties door elkaar en construeert met dit verleden en zijn fantasie zijn eigen heden.’

Maar De bloemen (2010) is niet alleen een historisch verhaal: ‘Het boek wordt eerst en vooral beheerst door de spanning tussen het geërfde en het nieuwe, het eigene en het vreemde, het regionale en het universele’. Koen Peeters speelt ‘een spel met feit en fictie en met de romanconventies’, en zo zet hij ‘een stap voorbij een spel met het genre van de streek- en familieroman dat postmodern te noemen is. Hij keert terug naar de streek van afkomst uit een behoefte aan authenticiteit en duwt zijn roman daardoor weg van de vroegere allesoverheersende ironie in de richting van een zachte treurnis over het verlies van oorspronkelijkheid en samenhang.’

In het begeleidend essay beschrijft Jos Muyres hoe in drie generaties God uit de Kempen en uit het leven van de familie Peeters verdwijnt, en hoe de alwetende verteller zijn plaats als sturende en vormende kracht overneemt. Om de levensverhalen van zijn vader en grootvader te onderzoeken heeft de verteller hun brieven gebruikt, maar die niet helemaal waarheidsgetrouw gekopieerd. De verhalen van de familie worden eindeloos doorgegeven en iedere verteller zet ‘een ander punt’: ‘Het komt erop neer dat het verhaal – de taal – met de verteller aan de haal is gegaan en zichzelf vertelt. Tussen de regels wordt ook duidelijk dat de verteller niet de pretentie heeft de waarheid te verbeelden. Het is een verhaal, het is een stuk talige werkelijkheid.’ Als politicus ontdekt de vader van de verteller de gave van het woord. Zijn zoon is uiteindelijk de ultieme schepper in de wereld van taal, en hij is ervan overtuigd dat ‘de mens God heeft geschapen en niet God de mens. (…) Feitelijk voltrekt zich daarmee binnen de familie Peeters een ontwikkeling van boer tot God en dat in nog geen honderd jaar.’

Koen Peeters debuteerde in 1988 met de roman Conversaties met K., waarvoor hij de Nieuwe-Yangprijs ontving. Voor zijn derde roman De postbode (1993) ontving hij de AT&T-prijs, en voor Het is niet ernstig, mon amour (1996) de Literatuurprijs van de provincie Vlaams-Brabant. Als dichter debuteerde hij met de bundel Fijne motoriek (2006). De bloemen werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs.

Jury

De jury onder voorzitterschap van Aad Meinderts bestond uit Yra van Dijk, Hans Groenewegen, Koen Hilberdink, Aukje Holtrop, Ena Jansen, Jos Joosten, Annemie Leysen en Lut Missinne. Aan de F. Bordewijk-prijs was een bedrag van € 5.000 verbonden.

Uitreiking

De officiële uitreiking vond plaats op vrijdag 18 maart 2011 in het Literatuurmuseum (toen nog Letterkundigmuseum). 

Credits portretfoto: Koen Broos