Sonia
Garmers

1981

Nienke van Hichtum-prijs
Sonia Garmers (1933) heeft de tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs 1981 gekregen voor haar jeugdroman Orkaan en Mayra.

Een boeiende jeugdroman waarin elementaire onderwerpen centraal staan, vond de jury. Naast het hoofdthema – het doodgaan en de begeleiding van dat proces – lopen nog twee lijnen door het boek. ‘Er is een emancipatiemotief, waarbij de vrouwelijke hoofdfiguur, Mayra, kiest voor het timmerberoep van haar vader. En er is het verhaalgegeven dat het Antilliaanse meisje Mayra een beeld schetst van de Nederlandse samenleving en van de verhouding tussen de twee culturen, waarbij aanpassingsproblemen enerzijds, vooroordelen en discriminatie anderzijds, een niet onaanzienlijke rol spelen.’ 

 

Haar vorige boek Orkaan (1979) draaide om de tiener Orkaan, die zich niet begrepen voelt in de deftige wereld van zijn ouders. Bij Chaya, de dienstbode van zijn ouders, en bij zijn oom Chitu en nichtje Mayra, vond hij een plek waar hij zich thuis voelde. In Orkaan en Mayra (1980) wordt uitgerekend oom Chitu ongeneeslijk ziek. Chitu stuurt Mayra naar Nederland om een opleiding tot timmervrouw te volgen, zodat ze na zijn dood de werkplaats kan overnemen. Tijdens haar afwezigheid begeleiden Chaya en Orkaan de laatste maanden van haar vader. Orkaan worstelt met het verdriet, en hij mist hij Mayra, op wie hij in stilte verliefd is. Door brieven en cassettebandjes houden ze contact, tot Mayra terugkomt om afscheid te nemen van haar vader.

‘In dit boek staat een onderwerp centraal, de stervensbegeleiding, dat zelden of nooit de pagina's van kinder- en jeugdliteratuur bereikt’

‘In dit boek staat een onderwerp centraal, de stervensbegeleiding, dat zelden of nooit de pagina's van kinder- en jeugdliteratuur bereikt,’ schreef Harry Bekkering in het begeleidend essay. ‘In dit verhaal is het door Sonia Garmers aangrijpend uitgewerkt zonder dat ze ook maar één moment in sentimentalisme vervalt.’ 

 

De Curaçaose Sonia Garmers was in 1956 gedebuteerd met Cuentanan pa mucha (‘Verhaaltjes voor kinderen’), een bundel fabels. Voor de Papiamentse krant Today schreef ze verhalen voor de kinderpagina, en ze publiceerde boeken over koken en over schoonheidsverzorging. In 1958 raakte ze bevriend met Miep Diekmann, die haar stimuleerde om ook in het Nederlands te schrijven. Dat resulteerde in Lieve Koningin, hierbij stuur ik U mijn dochter (1976), over haar vier dochters die in Nederland een opleiding gingen volgen. In 1983 werd Orkaan en Mayra bekroond met de Curaçaose Cola Debrot-prijs.

 

Aan het Antilliaanse dagblad Amigoe vertelde Garmers: ‘Ik heb drie dochters in Nederland wonen. Ik merkte dat Nederlanders helemaal geen idee hebben, hoe we op de Antillen leven, hoe we opgevoed zijn. (…) Kijk, ik heb altijd op school alles moeten leren over Holland. Maar in Nederland kom je nog steeds mensen tegen die aan je vragen: “Hoe gaat het in Paramaribo?” Als je tegen hen zegt, dat je van de Antillen komt.’  

Jury 

De jury bestond uit Henk Barnard, Harry Bekkering, Pierre H. Dubois, Margaretha Ferguson, Han Foppe, Jacques den Haan, Anton Korteweg, André Matthijsse Harry Scholten en Paul de Wispelaere. Aan de Nienke van Hichtum-prijs is een bedrag van 4.500 gulden verbonden. 

 

Uitreiking

De uitreiking vond plaats op vrijdagavond 18 december 1981 in het Haagse stadhuis. 

 

Credits portretfoto: Annelies Flinterman

Word vriend van het museum en maak nieuwe tentoonstellingen mogelijk! Help het museum