G.A. van Oorschot

Geert van Oorschot was overtuigd van zijn kwaliteiten als uitgever – dat zal in elk geval de indruk geweest zijn van menig boekhandelaar die tegenover hem zat wanneer er een keuze gemaakt moest worden welke nieuwe titels ingekocht zouden worden. Meer dan eens stuurde Van Oorschot ongevraagd tientallen delen Russische Bibliotheek naar een winkel, of andere dikke boeken waarin hij zonder reserve geloofde.

Ook had hij in de jaren vijftig en zestig een goed oog voor nieuwe Nederlandse literatuur die ertoe deed; hij gaf belangrijke boeken uit van onder anderen Willem Frederik Hermans, Gerard Reve en ook van dichters als Richard Minne en Hanny Michaelis.

Hij was een markante figuur die niet zelden ruzie kreeg met zijn belangrijkste auteurs. En hij schreef zelf dus ook, als R.J. Peskens: met relatief traditioneel opgezette, rechttoe-rechtaan-verhalen die brede weerklank vonden.  

Dit portret dat Hans Bayens van hem maakte, heeft iets dubbelzinnigs. Het beeldt Van Oorschot af als serieus man, gekleed in pak, maar de blik is onpeilbaar. Er zit iets arrogants in, maar ook iets beteuterds. Als uitgever ging hij door roeien en ruiten, maar schrijven wilde hij niet onder zijn eigen naam doen.

Bayens was een realistische schilder in een tijd dat abstract expressionisme in de kunst de dienst uitmaakte. Eigenwijs én traditioneel, net als Van Oorschot. Zijn beeldtaal is soms schatplichtig aan Isaac Israëls of Willem Witsen, en hij portretteerde graag. Grote namen uit de beeldende kunst bijvoorbeeld, zoals Hendrik Wiegersma of Kees Verwey. Maar ook publieke figuren als Wim Kan, Willem Drees en dirigent Riccardo Chailly.

En dus schrijver en uitgever Geert van Oorschot, niet helemaal op zijn gemak met zichzelf, maar desondanks vereeuwigd als belangrijke culturele figuur.