Theo Thijssen

Dankzij de kweekschool ontsnapte Theo Thijssen aan de armoede in de Jordaan. Hij ontwikkelde zich tot een vrijdenkende, sociaal voelende pedagoog die veel aandacht had voor de leerling als individu. Een nieuw inzicht destijds. Gekant tegen al te theoretische lesmethoden pleitte hij voor meer respect voor de praktijkkennis van de gewone onderwijzer, die tenslotte het best wist hoe zijn eigen klas benaderd moest worden. Thijsen werd een autoriteit op pedagogisch gebied die het hele land afreisde voor lezingen en redevoeringen. Hij was lid van de voorloper van de PvdA, de SDAP, en zat voor deze partij in de Tweede Kamer en de Amsterdamse Gemeenteraad. Ooggetuigen omschrijven hem als een ‘geamuseerde buitenstaander’ die alleen voor onderwijszaken het spreekgestoelte beklom.

Ook was Thijssen redacteur van het pedagogische tijdschrift School en huis, waarvoor hij een feuilleton schreef over een schoenmakerszoon uit de Jordaan. De afleveringen componeerde hij later tot de roman Kees de Jongen, waarin een elfjarige scholier de weerbarstige werkelijkheid poogt te ontvluchten in romantische fantasieën. ‘Er bestaat naar mijn eigenzinnige, doch niet te schokken overtuiging in de Nederlandse letterkunde geen treffender en geestiger beschrijving van de bonte denkwereld van een gewone, bona fide jongen, dan Theo Thijssen in Kees de jongen heeft gegeven. Wat mij betreft, is dit kostelijke, vaak herlezen boek een liefde voor het leven’, aldus S. Carmiggelt. Ook Remco Campert heeft meerdere malen zijn enthousiasme voor deze roman beleden en in zijn Het leven is vurrukkulluk laat hij zelfs Kees en diens vriendin Rosa optreden als bejaarden.

In 1995 werd in Thijssens geboortehuis aan de Eerste Leliedwarsstraat 16 het Theo Thijssen Museum geopend. Ook is hij de naamgever aan van de belangrijkste Nederlandse prijs voor jeugdliteratuur.