100 jaar De Gemeenschap

In januari 1925 verscheen het eerste nummer van De Gemeenschap, een van de invloedrijkste literaire tijdschriften van de jaren ’20 en ’30. Naar aanleiding van het 100-jarig bestaan richt het Literatuurmuseum / Kinderboekenmuseum het zoeklicht op dit bijzondere blad en de bijbehorende uitgeverij.

Honderd jaar geleden worden in Utrecht het breed culturele tijdschrift De Gemeenschap en een gelijknamige uitgeverij opgericht. Onder leiding van redacteuren als Jan Engelman, Henk Kuitenbrouwer, Willem Maas, Albert Kuyle en Anton van Duinkerken groeit het tijdschrift in de jaren twintig en dertig uit tot een invloedrijk platform voor vooruitstrevende katholieke jongeren. Ook modernistische niet-katholieke schrijvers, onder wie F. Bordewijk en H. Marsman, vinden er een podium.

De Gemeenschap heeft aandacht voor literatuur, moderne muziek en de nieuwste beeldende en grafische kunst. Tegelijk biedt het een venster op een sterk veranderende wereld. Het tijdschrift keert zich tegen een starre geloofsbeleving en neemt in de jaren dertig nadrukkelijk antifascistische standpunten in.

Na zeventien jaar verschijnt in het najaar van 1941 het laatste nummer van De Gemeenschap, wanneer het door de Duitse bezetter in beslag wordt genomen, vernietigd en verboden. Ook de uitgeverij houdt op te bestaan.

Meer lezen over De Gemeenschap

In januari 1925 verscheen het eerste nummer van De Gemeenschap, dat een van de belangrijkste tijdschriften van de jaren 1920 en ’30 zou worden. Reden voor het LiteratuurLab om het zoeklicht te richten op het blad en de bijbehorende uitgeverij:

Velen van hen werden bekend, maar dat geldt niet voor Willem ten Berge. Lees het artikel.

Een van de opvallendste episodes? Het binnenhalen van de Oostenrijkse schrijver Joseph Roth. Lees het artikel.

Het tijdschrift werd beroemd vanwege de bekende schrijvers en kunstenaars die erin te vinden waren, maar er werd ook gediscussieerd over muziek. Lees het artikel.