Mensje
van Keulen

‘De aandacht voor details, de prachtige beschrijvingen, de geestige dialogen: Vrienden van de maan mag een voorbeeld heten van het soort kinderboek dat zowel kinderen als volwassenen in gelijke mate weet te boeien,’ schreef de jury. ‘Over het literaire gehalte is iedere discussie overbodig.’ 

In Vrienden van de maan (1989) gaat vampier Luzabel naar de mensenwereld om voor haar dichtende zoon, graaf Landolino een meisje te zoeken. In Anneke Tax, de dochter van een boekhandelaar, vindt ze de ideale kandidate. Met haar mysterieuze charmes windt Luzabel vader Tax meteen om haar vingers, maar moeder Tax ruikt onraad. Luzabel weet Anneke mee te lokken naar haar afgelegen kasteel in de bergen, maar haar doortastende moeder, die begaafd is met een uitzonderlijk reukvermogen, kan haar nog net op tijd redden.  

Ondanks de duidelijke herkenningspunten van het genre van het griezelverhaal ‘kent het boek naast de fantastische elementen een hoge realiteitswaarde’, schreef de jury. ‘Zo beschikken de vampieren over bepaalde menselijke eigenschappen, waardoor er langzaam maar zeker een psychologisch web geweven wordt rond de verschillende personages. Steeds weer weet de schrijfster de meest onwaarschijnlijke situaties vanzelfsprekend te laten lijken, zodat het boek over een grote overtuigingskracht beschikt. De jury is getroffen over de welhaast perfecte stijl waarmee Mensje van Keulen deze vampierengeschiedenis heeft opgetekend.’ 

‘Vrienden van de maan is een boek dat voor de meeste kinderen zal weglezen als een griezelverhaal waar je bij tijd en wijle hard om kunt lachen, maar de volwassen lezer kan tussen de regels door de dubbele bodems constateren,’ schreef Sarah Verroen in het begeleidend essay. ‘Het is niet zo dat Mensje van Keulen over de ruggen van de kinderen knipoogjes probeert te geven aan de volwassenen dus “serieuze” lezer, want dat zou irritant zijn, maar het is meer alsof ze het nu eenmaal niet laten kan om in haar werk diepere lagen aan te boren. (…) Machtsmisbruik, corruptie, strijd tussen de seksen: allemaal komt het ter sprake’. 

‘Wat graaf Dracula voor volwassenen is, is de jonge graaf Landolino voor de jeugd van tien jaar en ouder,’ stond in de Haagsche Courant. ‘Vrienden van de maan is niet alleen griezelig, het bevat ook een flinke dosis humor. Prachtig zijn de dialogen en rake opmerkingen, zoals de reactie van vader Morlando op een gedicht van zoonlief: “Hij haalt fantasie en werkelijkheid door elkaar... Kortom, een dichter.”’ 

Mensje van Keulen debuteerde in 1972 met de roman Bleekers Zomer, gevolgd door romans als Allemaal tranen (1972) en Van lieverlede (1975), verhalenbundels en een poëziebundel. Haar eerste kinderboek Tommie Station (1985) werd bekroond met een Zilveren Griffel, en daarna volgde Polle de orgeljongen (1987). Met Van Aap tot Zet (1990) schreef ze een dichtbundel voor kinderen. 

Jury

De jury bestond uit Harry Bekkering, Han Foppe, Anton Korteweg, Nicolette Smabers, Jan van der Vegt, Herman Verhaar, Sarah Verroen, Paul de Wispelaere en Ad Zuiderent. Aan de Nienke van Hichtum-prijs is een bedrag van 5.000 gulden verbonden. 

Uitreiking

De uitreiking vond plaats op vrijdagavond 13 december 1991 in het oude stadhuis aan de Javastraat in Den Haag. 

Meer lezen over Mensje van Keulen

• Bekijk het portret door Lia Laimböck in de online Schrijversgalerij

Credits portretfoto: Annaleen Louwes