Annie M.G.
Schmidt

1987

Constantijn Huygens-prijs

Schrijver en dichter Annie M.G. Schmidt (1911-1995) heeft de Constantijn Huygens-prijs 1987 gekregen voor haar oeuvre.

Annie M.G. Schmidt schreef een groot aantal kinderboeken, waaronder Jip en Janneke en Pluk van de Petteflet, versjes voor kinderen (‘Dikkertje Dap’ o.a.) en gedichten en liedjes voor volwassenen, musicals als Heerlijk duurt het langst, radioseries als De familie Doorsnee en Pension Hommeles, televisieseries als Ja zuster nee zuster, columns (toen nog ‘cursiefjes’ geheten) en talloze cabaretteksten, onder andere voor Wim Sonneveld.

In 1965 kreeg Schmidt de Staatsprijs voor Jeugdliteratuur, die ze ironisch de ‘kinderhooftjesprijs’ noemde. Over de Constantijn Huygens-prijs zei ze: ‘Ik voel me nu eigenlijk net het dienstmeisje dat haar schortje om mag doen, even haar handen wast en dan binnen mag komen bij de grote heren om te zeggen: “Goedenavond heren, wat wilt u drinken?” En dan weer weggaat.’

‘Gerechtigheid voor Annie M.G. Schmidt’, kopte Trouw. Dat de 76-jarige schrijfster die al ‘sinds mensenheugenis grote populariteit geniet’ de oeuvreprijs kreeg noemde de krant ‘opmerkelijk’. ‘Als geen ander verdient zij deze literaire onderscheiding van de Jan Campert-stichting. Als de P.C. Hooft-prijs nog zou bestaan, dan had ze die zeker moeten krijgen.’ Haar optreden op de meest recente Nacht van de Poëzie werd gememoreerd: met een speciale bril vanwege haar sterk verminderd gezichtsvermogen had ze ook haar kinderversjes voorgelezen. ‘Zij hoefde maar de eerste regel te zeggen of de zaal viel in met de rest.’

‘Het oeuvre van Annie M.G. Schmidt is een prachtig object voor bezigheden die zij haat: catalogiseren, classificeren, rubriceren’, maar laat zich moeilijk in hokjes stoppen’

In 1987 had Schmidt haar verzamelde kinderversjes uitgebracht in Ziezo. In 1985 waren gedichten van haar hand verschenen in de bundel Gedichten, waarin uitgever Geert van Oorschot het werk van zes grote dichteressen bijeenbracht (ook Elisabeth Eybers, Fritzi Harmsen van Beek, Judith Herzberg, Hanny Michaelis en M. Vasalis). Trouw noemde de gedichten van Schmidt ‘een openbaring’. ‘Dankzij jou en jullie jubileumboek ben ik nu ingelijfd bij de literatuur, althans dat zegt men algemeen,’ schreef Schmidt aan Van Oorschot. ‘Ik voel me de bejaarde hoer die plotseling op visite mag bij de streng calvinistische familie. Ze zijn vriendelijk.’ Al in 1938 was Schmidt gedebuteerd met twee humoristische gedichten in het tijdschrift Opwaartsche Wegen.

Het oeuvre van Annie M.G. Schmidt is volgens de jury ‘een prachtig object voor bezigheden die zij haat: catalogiseren, classificeren, rubriceren’, maar laat zich moeilijk in hokjes stoppen. ‘Al haar kinderboeken zijn voor lezers van 5 tot 95 jaar en het werk voor volwassenen heeft dezelfde onbevangen kijk op de wereld als de kinderboeken. Het duidelijkst blijkt dit misschien bij Het schaap Veronica, aanvankelijk ingedeeld als kinderboek, maar ten slotte gebundeld bij de poëzie voor volwassenen. Het schaap Veronica zelf is leeftijdloos, maar in zijn dartelheid lijkt het toch het meest op een kind dat is overgeplaatst naar de wereld van de volwassenen, waar het zich verbaast over de dingen die voor de dames Groen en de dominee vanzelf spreken.’ Haar stijl is van een ‘schijnbaar alledaagse eenvoud en helderheid’: ‘grote woorden kunnen bij Annie Schmidt alleen tussen aanhalingstekens bestaan’.

Jury

De jury bestond uit Harry Bekkering, Margaretha Ferguson, Han Foppe, Anton Korteweg, Harry Scholten, Jan van der Vegt, Herman Verhaar, Anne de Vries, Paul de Wispelaere en Ad Zuiderent. Aan de Constantijn Huygens-prijs was een bedrag van 10.000 gulden verbonden.