Lloyd
Haft

1994

Jan Campert-prijs
Lloyd Haft (1946) heeft de Jan Campert-prijs 1994 ontvangen voor zijn bundel Atlantis.

‘Zo intiem en miniem is de wereld van Lloyd Haft, zo verborgen bijna als het verzonken rijk van Atlantis,’ schreef de jury in haar rapport. ‘Wie zich onderdompelt in de bundel die naar dit rijk genoemd is, wordt beloond met kleine schatten, subtiele taalvondsten en momenten van aandacht waarin het lawaai van de omringende wereld even verstomt en plaats maakt voor de zaken op hartshoogte.’ 

 

In zijn tweetalige bundels vallen de lezer de ‘vertaaleigenaardigheden’ op, ‘die van zijn Engels een soort tussentaal maken’. ‘Als Haft eerst schrijft: “say a leaf is heart-shaped / and it is” (=zeg dat een blad hartvormig is / en het is zo), en even later “I remember how you called me your / leaf”, dan zijn deze woorden ondenkbaar zonder de klankverwantschap van het Engelse “leaf” met het Nederlandse “lief”.’  

 

‘Hoewel hij een liefdevol beschouwer is van nuances en details, is Haft zeker geen realist.’ De eerste afdeling van de bundel is ‘weliswaar geïnspireerd op de portretten van de Amerikaanse realistische schilder Andrew Wyeth, maar wat hij daarin ziet, weet Haft altijd te verbinden met het ongeziene. (…) Het gaat hem niet om de afgebeelde werkelijkheid, maar om een benaderbare beschrijving van het onafbeeldbare mysterie.’  

'Het gaat hem niet om de afgebeelde werkelijkheid, maar om een benaderbare beschrijving van het onafbeeldbare mysterie.'

‘Voor een dichter als Lloyd Haft is [Atlantis] een erg gewichtige titel. Zo nadrukkelijk en zo mythisch was hij anders nooit,’ schreef Ad Zuiderent in het begeleidend essay. De titel kan duiden op de relatie die de dichter heeft met zijn moederland Amerika, dat voor hem een land moet zijn ‘dat ver terug in de tijd bestaat’. Maar: ‘Haft is vóór alles een meditatief dichter,’ betoogt Zuiderent. ‘Wat er over Atlantis te zeggen valt, zal beperkt moeten blijven tot het belang van het voltooide in zijn onvoltooidheid. “Beeld is benadering”, luidt de beginselverklaring waarmee het gedicht “Aan de Lek” inzet, en dan volgt er een reeks prachtige beelden van wat er rond de voeten gebeurt van iemand die een ongebaand pad neemt. Ook dit moeten dus beelden bij benadering zijn – tussen oog en voet blijft veel ongewis, schemerachtig. Zoals zo vaak zijn het observaties van het minimale: hier vallende aren rond de enkels, elders druppels aan een koffiekop, nagels van de geliefde, pluizen aan een roltrap of een rups op revers. Dat er uit die schemer rond de voeten tenslotte een heldere vogel te voorschijn komt, lijkt de uitdrukking te zijn van de overwinning van een geloof in wonderen op het geloof in een afbeeldbare wereld: 

 

Beeld is benadering: 

op schalie getekend lijkt de slaande  

zwanevleugel nergens. 

 

Riettopschaduwen ritselen  

op grind, doen mijn hielen delen  

in deinen van gebroken licht. 

 

Om en om mijn enkels vallen  

aren, koperen,  

verlate. 

 

Vlak vóór de voeten boort  

enig zicht nog: dubbelloops  

dalend, bekend. Maar de zwaan 

 

is schemer te boven:  

haar vleugel wordt slaande  

een vogel.  

 

Met die vogel ontstaat een nieuwe, bijna mythische werkelijkheid. Zoals Atlantis, bij benadering.’ 

 

 

‘[Bij Haft komt] eerst de werkelijkheid en dan als reflectie daarop het gedicht. Hij is bij uitstek een ontvangend dichter, die niet oproept maar ondergaat,’ schreef Rob Schouten in Maatstaf. 

 

 

Lloyd Haft is dichter, sinoloog, poëzierecensent en vertaler. In 1982 debuteerde hij met de dichtbundel Ikonen bij daglicht, waarna verschillende bundels volgden. Hij vertaalde Wallace Stevens, Hart Crane en William Carlos Williams naar het Nederlands, en dichters als Gerrit Kouwenaar, Miriam Van hee, Anna Enquist en H.H. ter Balkt naar het Engels. Atlantis (1993) werd genomineerd voor de VSB Poëzieprijs 1994. 

Jury

De jury onder voorzitterschap van Harry Bekkering bestond uit Hugo Brems, Han Foppe, Aukje Holtrop, Anton Korteweg, Janet Luis, Nicolette Smabers, Sarah Verroen en Ad Zuiderent. Aan de Jan Campert-prijs was een bedrag van 5.000 gulden verbonden.

 

Uitreiking

De uitreiking vond plaats op vrijdagavond 16 december 1994 in Den Haag. 

 

 

Credits portretfoto: Katie Su

Word vriend van het museum en maak nieuwe tentoonstellingen mogelijk! Help het museum