K.
Schippers

De jury noemde K. Schippers ‘een geestelijk avonturier, die een unieke plaats inneemt in de Nederlandse literatuur.’ 

Museo Sentimental bevat onder meer een keuze uit de verhalen over Barcelona die Schippers schreef voor NRC Handelsblad. Schippers woonde daar op uitnodiging van de krant een half jaar lang, om in het Cultureel Supplement verslag uit te brengen. Hij ontdekte er het kleine museum Federico Marès, met het nog kleinere Museo Sentimental daarbinnen: op de bovenste twee verdiepingen was de persoonlijke collectie te vinden van de drieënnegentigjarige eigenaar, beeldhouwer Federico Marès Deleuvol. Al het bestaande probeerde Marès in een paar zalen onder te brengen, en aan de willekeur van de vele verzamelingen zie je volgens Schippers ‘dat zijn avontuur te groot werd voor een noemer of een systeem’.

In zijn eigen ‘Museo Sentimental’ bewaarde Schippers beelden van een sproeier bij onweer en een sprinkhaan bij Port Lligat, van een dodenstad vol flatgebouwen en een zwangere kat, van de moord op een buikspreekpop en het denkbeeldige land Tryphême.  

De jury zag een verband met een vroeg gedicht van Schippers. ‘In 1959, hij was toen 23 jaar, publiceerde K. Schippers in het tijdschrift Barbarber een gedicht dat als credo voor zijn hele werk kan gelden. Het heeft als titel “De ontdekking” en luidt als volgt: 

Als je goed om 
je heen kijkt 
zie je dat alles 
gekleurd is. 

Trouw aan dit credo voert Schippers, dertig jaar later, Marès ten tonele, stichter van het Museo Sentimental, voor wie elk voorwerp, elk attribuut, elk kledingstuk wel een eigenschap bezit die hij niet kan weerstaan. Deze man doet hem denken aan een achtjarig meisje dat pas met verzamelen was begonnen en dat antwoordde op de vraag wat ze verzamelde: “Alles.” Het is het kijken met een weerloze kinderblik, die de essays van Schippers hun onvervreemdbaar eigen karakter geeft. (…) Elke dag lijkt hij colleges te volgen aan de “terloopse universiteit”, met als resultaat een superieur geschreven collegedictaat, getiteld Museo Sentimental.’  

Net als beeldend kunstenaars is K. Schippers niet lui, stelt Peter Yvon de Vries in het begeleidend essay, want ‘elk boek bevat minstens twee ideeën per pagina. Dat bevordert niet het lezen maar wel het denken. Hij zet met alle respect voortdurend drie abstracties onder druk: taal, beeldende kunst, kijken. De lezer wordt niet overrompeld of overdonderd, maar teder ontvoerd naar een stil en vergeestelijkt domein.’    

K. Schippers was dichter, prozaschrijver, essayist en kunstcriticus. In 1958 was hij medeoprichter van het tijdschrift Barbarber, van 1975-1977 redacteur van het tijdschrift Hollands Diep. Hij debuteerde in 1963 met de dichtbundel De waarheid als De Koe en ontving de Amsterdamse Poëzieprijs voor de bundel Een klok en profil (1965). In 1978 verscheen zijn romandebuut Bewijsmateriaal, in 1983 kreeg Schippers de Multatuliprijs voor de roman Beweegredenen.  

Jury

De jury bestond uit Harry Bekkering, Han Foppe, Anton Korteweg, Nicolette Smabers, Jan van der Vegt, Herman Verhaar, Sarah Verroen, Paul de Wispelaere en Ad Zuiderent. Aan de J. Greshoff-prijs is een bedrag van 5.000 gulden verbonden. 

Uitreiking

De uitreiking vond plaats op vrijdagavond 14 december 1990 in het oude stadhuis aan de Javastraat in Den Haag. 

Meer lezen over K. Schippers

• Bekijk het portret door Jaap van den Ende in de online Schrijversgalerij

• Lees: ‘Het kijken gaat op vakantie – K. Schippers (1936-2021) en de wereld’

Credits portretfoto: Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad / ANP / Kippa