Een ‘veeltekenaar’ noemden vrienden hem wel, want niet alleen werkte hij in opdracht, en verzorgde hij illustraties bij teksten van anderen, hij maakte ook ‘vrijer werk’: ‘wilde fantasieën’, die sommigen aan Georges Braque en anderen aan kindertekeningen deden denken.

Ook toen Vroman net in Indië was, tekende hij veel. Tekenen werkte ‘kalmerend’ en was, omdat ‘er wel tijdschriften waren die iets van mij wilden hebben’, een manier om in het onderhoud te voorzien. Hij maakte illustraties voor kinderboeken, liefst sprookjes: ‘Die boeken à la Keesje moet naar bed of Pa in de werkplaats zijn ellendig om te illustreren.’

Ook illustreerde hij het wonderlijke I was Hitler’s maid, een ‘rotboek’ vond hij het.

Het tijdschrift Actueel Wereldnieuws en Sport in beeld publiceerde Vromans strip ‘Totty de sfinx’, met in de hoofdrol een sfinxachtig meisje dat wel wat weg had van Tineke. Over de vorderingen schrijft hij Greshoff: ‘In Totty laat ik een muis voorkomen, geheten Joepiepiet (zoon van Joepiepa en Joepiema), die de wegwijst’.

‘Sophie’, een stripje over een oude gekko met een wandelstok, verscheen in het Indisch Weekblad, net als de cartoon ‘Baby’.

In de kampen was het materiaal schaars, maar Vroman was vindingrijk: hout, een noot, een gevonden mahjongsteentje, het kon gebruikt worden voor tekeningen of ander beeldend werk. 

Maar het meeste van wat hij maakte – in de kampen tekende hij zelfportretten, ontwierp spellen, kinderboeken – heeft de oorlog niet overleefd.  De dagboeken die hij in die tijd bijhield zijn er nog wel. En ook die zijn vol gekrabbeld met tekeningetjes van planten, van dieren, van kampgenoten en bewakers.

Eenmaal in New York is hij aanvankelijk van plan om van het tekenen te gaan leven. De dochter van Isidore Snapper brengt hem in contact met een illustratie-agent. ‘En die had een uitgeverij gevonden waar een boek over atoomenergie werd gemaakt, geschreven door een boeiende fysicus en science-fictionman. Ze was erg behulpzaam en hielp mij bijvoorbeeld in een onenigheid met de uitgever: ik wou namelijk muizen gebruiken om te laten zien hoe een atoombom gebouwd werd en zo.’ Het illustreren levert hem een redelijk maar onregelmatig inkomen op. Dat verandert pas als hij onderzoeker wordt in New Brunswick. Het illustreren is geen broodwinning meer, en Vroman wordt meer en meer ‘illustrator’ van zijn eigen wetenschappelijke artikelen en zijn poëzie.

Halverwege de jaren vijftig zit hij tijdelijk zonder werk. Vroman hoopt op een Ph.D.-aanstelling en bezoekt enkele universiteiten. Behalve zijn wetenschappelijke cv, neemt hij ‘om eventueel verzekerd te zijn van een ander inkomen’, ook een paar tekeningen mee: die wil hij op de kunstafdeling laten zien.

Hij tekent in die periode graag met potlood: ‘want potlood is zo ontspannend, vooral als je er zachte rondingen mee schaduwt, dus ik maakte blote mensen die in ronde schelpen overgingen en handen die iets anders werden, maar ook een stuk boombast waar het wemelde van de kleine naakten.’ (Warm, 1994)

Hij komt in contact met enkele New Yorkse galeries. Een daarvan, Bodley, is geïnteresseerd in een tentoonstelling. Die komt er: in 1955 wordt een aantal van zijn tekeningen geëxposeerd.

The New York Times schrijft: ‘He dreams up subjects of alarming surrealist character.’

Kattebelletjes, brieven, dagboeken, in eigenlijk alles wat Vroman schreef ontstonden als vanzelf ook tekeningetjes. Brieven voorzag hij van snelle illustraties: een routebeschrijving, met gebouwen en straten, of een paar karikaturale figuurtjes om een anekdote op te luisteren. Een nauwelijks opzienbarend gebeurtenisje als een paar werklieden die hekken versjouwen, het kreeg in zijn dagboek ook een tekeningetje.

Maar vooral krabbelde hij talloze ‘scribblings’. Snelle, licht absurdistische portretjes van zichzelf in slordige lijnen in potlood, pen of stift, als huishoudelijke berichtjes voor Tineke. Magere mannetjes met pretoogjes, een buitenproportioneel grote neus, een stapel brieven in de hand, en de woorden ‘ik ben even de post halen’. Of een vlugge schets van zichzelf die snuffelend als een hond de trap af loopt bij de mededeling: ‘Blood pressure day Al naar beneden!’

‘Juist vóór de oorlog wilde ik beginnen met olieverfschilderen; één les heb ik gehad (bij Frank)! Telkens als ik eens thuis kom streel ik mijn penselen, om de circulatie der schilderhormonen in mijn achterhoofd te bevorderen.’ Dat schrijft Vroman in Indië, kort voordat hij geïnterneerd wordt. Pas later, in de jaren vijftig, pakt hij het schilderen met olieverf weer op. Hij schilderde in die tijd vooral zichzelf, de kinderen en Tineke. Meest bekend – en meest geslaagd naar Vromans idee – is een portret van haar met rode sjaal, dat jarenlang in hun woonkamer heeft gehangen.

Vroman zag al vroeg dat de computer nieuwe mogelijkheden kon bieden bij het tekenen. Hij raakte in de jaren tachtig nogal geïnspireerd door het ‘fractal-model’ van de wiskundige Mandelbrot. Dat stelde dat grillige, ogenschijnlijk ingewikkelde patronen – verschijnselen als het verspreiden van een virus – verlopen volgens een principe van zelfherhaling: wat je in het klein ziet, gebeurt ook in het groot. Het is een verschijnsel dat via computertekeningen zichtbaar te maken is, dan ontstaan er varenachtige structuren en spiralen, die ook fractals heten.

Vroman probeerde programma’s voor fractals te schrijven, maar erg tevreden over het resultaat was hij niet.

Enthousiaster raakt hij over de chaostheorie, een ‘abstract mathematisch model dat sterker met de werkelijkheid verwant is dan alle andere modellen die ik ken’.

Vroman tekende overal: thuis, in het lab, en ook als hij in de metro onderweg was. Daar ontstonden veel van de zogeheten ‘subway drawings’. Even realistische als fantastische tekeningen, met organisch in elkaar overlopende beelden van handen, monden, dieren en andere natuurlijke vormen. Gemaakt met balpen, een zwarte. Hij deed er zo’n vier ritten over. Documentairemaakster Jetske Spanjer filmde de dichter-tekenaar aan het werk in de metro. Hij tekende veel handen:

Een ‘collage van ideeën’ noemde een medepassagier de tekeningen eens. Met die typering stemde Vroman van harte in.