Het had nog wel erger kunnen zijn voor Els Pelgrom of haar uitgeverij: vijf jaar gevangenisstraf staat er tegenwoordig op. Of een geldboete van € 82.000. Nee, het vervalsen van een paspoort is geen geintje voor de Nederlandse wetgeving.
Even terug naar het begin. Het is 1982, het Kinderboekenmuseum lag nog meer dan tien jaar in de toekomst, maar de Kinderboekenweek bestond al wel bijna dertig jaar. Het Kinderboekenweekgeschenk dat jaar was een kalenderboek vol spelletjes en verhalen, samengesteld door Thera Coppens, Gerda de Visser en Martine Schaap. En het thema van de jaargang 1982 was, vergelijkbaar met het thema van dit jaar, Reizen. Uitgeverij Kosmos besloot in te haken met een speciale editie, om het tienjarig bestaan van haar jeugdfonds te vieren. Els Pelgrom werd gevraagd een verhaal schrijven voor een bijzonder boekje (dat voor een bijzondere prijs in de winkel zou komen te liggen: ƒ 2,50).
In 1995 zou Pelgrom het officiële geschenk schrijven, maar in 1982 was ze pas vier jaar fulltimeschrijver, overigens al wel met een Gouden Griffel op zak voor De kinderen van het Achtste Woud – Kleine Sofie en Lange Wapper had ze nog in de pen. Een opkomende ster dus. Voor Kosmos schreef ze Het verloren paspoort en Max Velthuijs was verantwoordelijk voor de vormgeving. Het is een geraffineerd verhaal, waarbij vorm en inhoud en ook fantasie en werkelijkheid elkaar versterken.