Charlotte Mutsaers

Jeugd

Babyfoto van Charlotte

Ik werd geboren in Utrecht waar ik twintig jaar heb gewoond in hartje binnenstad. Ik was verliefd op die stad. Tot mijn veertiende heb ik jaar dagelijks doorkruist met mijn autoped en ik kan een kast vullen met wat ik toen allemaal gevonden heb.

Archief

Utrecht 1954. Het wemelt van de schildpadden in plooirokken. Professoren kakelen Latijn onder zwarte paraplu’s. Studenten wassen zich met bier in zwarte rijtuigen. Kruideniers dragen een potlood achter hun oor. Potloden dragen een puntbeschermer. Aan de Nieuwe Gracht ruisen de linden. Als de vuilnisauto is langs geweest, komt de gemeente-afwasser met zijn grote afwasborstel alle vuilnisbakken van binnen schoonschrobben. Op het heel, het half en het kwart klinken lieflijke carillonklanken uit de Domtoren. Kinderen dragen schooltassen van varkensleer. Wie zonder licht fietst, krijgt een bekeuring, wie zijn hand niet op tijd uitsteekt ook. De parkpik zorgt ervoor dat het gras niet wordt platgelopen. Er zijn rapportcijfers voor Gedrag en Beleefdheid. Vlaggen dragen wimpels en meisjes dragen strikken.

Archief

Schoolfoto

Niet iedereen heeft in zijn leven een Peter en een Meter, maar ik had ze wel. Aan mijn Meter was niet zoveel te beleven, maar mijn Peter was een bron van enthousiasme. Hij heette oom Felix, was godzijdank ongetrouwd en kon doordat hij geen kinderen had met volle inzet zijn eigen kind zijn.

Hazepeper

Daar, in Kapellen om precies te zijn, vlak bij Antwerpen, staat Plantijn. Het huis waar ooit mijn opa van vaderszijde woonde. Huis is eigenlijk een te bescheiden woord. Met zijn grote vleugels en zijn torentjes had het meer van een kasteeltje weg. Het leven dat daar geleid werd was er ook naar: elke dag kerstdiner met handgeschreven menu’s, servieswerk met de fabels van La Fontaine erop (zodat je voortdurend dierensnoeten door het eten heen zag grijnzen) en een stoet van toegewijde dienstertjes die in zwarte jurkjes met witte schortjes geruisloos over de Perzische tapijten gleden. De negentiende eeuw in de jaren vijftig.

Zeepijn

Een circus voor de geest

Charlotte Mutsaers zou graag willen schrijven als een zwaluw: rondcirkelend, rakelings, steels. Ze zou willen kijken naar de wereld met een hondenblik. En ze zou graag kunnen rennen als een haas. Want waar een mens saai recht vooruit koerst, slaat een haas ‘haken’.

 

Welkom in de Charlottesque wereld waarin u haken kunt slaan in alle fascinaties van Charlotte Mutsaers.

 

Charlotte Mutsaers (2 november 1942) was de tweede dochter van Mies Lely (1916-1977) en Barend Mutsaers (1906-1980). Van vaderszijde stamt ze uit een eeuwenoud patriciërsgeslacht. Haar moeder was een telg uit de familie Lely. Haar overgrootvader bedacht het plan voor de Zuiderzeewerken.

Charlotte groeide op aan de Nieuwegracht in Utrecht. De vakanties bracht ze door in Wijk aan Zee of bij haar grootouders in Kapellen bij Antwerpen. Na de lagere school doorliep ze het Stedelijk Gymnasium dat in het eerste deel van Rachels rokje wordt beschreven. Ze was redacteur van de schoolkrant Apophoreta, net als haar eerste echtgenoot Ton Anbeek van der Meijden. In Amsterdam studeerde ze Nederlands en daarna aan de Rietveld Academie schilderen en vrije grafiek. Aan diezelfde opleiding was ze jarenlang als docente verbonden. In 1973 trouwde ze met de Neerlandicus Jan Fontijn. Met hem woont ze tegenwoordig afwisselend in Amsterdam en Oostende. De zomers brengen ze in Frankrijk door.

In de jaren zeventig en tachtig maakte ze voornamelijk beeldend werk: schilderijen, grafiek, boekomslagen, postzegels en covers van tijdschriften. Beroemd werden vooral haar reeksen schilderijen ‘Piëta’ en ‘La belle et la bête’. Geleidelijk aan verschoof het accent van beeldende kunst naar literatuur. In 1988 verscheen de roman De markiezin en in 1990 de bundel Kersebloed. Ze gaf in dat boek, maar ook in Paardejam en Zeepijn aan het begrip ‘essay’ eem heel persoonlijke en dartele inhoud. Een groot publiek bereikte ze met haar romans Rachels rokje (1994) en Koetsier Herfst (2008).

In 2010 kreeg ze de P.C. Hooft-prijs voor verhalend proza: ‘Het werk van Charlotte Mutsaers is een feest voor lezers die hun geest willen laten waaien.’ Momenteel werkt ze aan een nieuw boek, ‘een tussenvorm van roman en beschouwing’ die zal verschijnen bij de nieuwe uitgeverij Das Mag.

Het werk van Charlotte Mutsaers

1 Het circus van de geest

2 Mijnheer Donselaer zoekt een vrouw

3 Paardejam

4 De markiezin

5 Rachels rokje

6 Zeepijn

7 Hazepeper

8 Hanegeschrei

9 Bont

10 Kersebloed

11 Rachels rokje

12 Dooier op drift

13 Koetsier herfst

14 Pedante pendules en andere wekkers

15 Sodom revisited