Een kunstenaar is immers in de eerste plaats een theezeefje, een wan, een vergiet of een koffiefilter. Er zijn een paar dingen waar hij nooit van zijn leven buiten kan: een uitzonderlijk, voor mijn part getikt, schift- en zichtvermogen en zowel de drang  als het talent als de durf om wat via de volstrekt persoonlijke logica van zijn eigen gevoel geschift in zijn brein is beland, zo adequaat vorm te geven dat hij daarmee enkele andere breinen weet binnen te sijpelen. De vorm moet het afwezige lichaam vervangen.

KERSEBLOED

Een kunstenaar mag nog meer niet. Hij moet geen dingen maken waar (ook) om te lachen valt. Per officieuze uitspraak sluiten kunst en humor elkaar uit, want waar de lach heerst zou de ernst niet kunnen bestaan. Deze infecte onzin heeft niet alleen veel professionele kunstbeschouwers aangetast, maar ook een groot deel van ‘het publiek’ dat denkt dat het om echte gedichten of echte schilderijen nooit mag lachen.

BONT

PIETA
De blinden, de Amerikanen, de fox-terriërs,
de schoenmakers, Napoleon, James Ensor,
de dierenkwellers, de drogisten zonder haar,
de wetenschappelijke medewerkers, de paus,
wie zou er eigenlijk niet willen sterven
in de omarming van zijn bloedeigen moeder?

Als een rotsblok, als een grot waarin een grote
Zoon kan schuilen, zó rijst de Pieta voor ons op.
Waar vinden wij dochters zo’n toevluchtsoord?

Hazepeper

‘Het mooiste dat ik de laatste tijd heb gezien,’ schreef Kees Fens onder het pseudoniem A.L. Boom over de reeks ‘Piëtà’s’. Alle schilderijen ontstonden in 1984. Voor Fens was de meeste rechtse het meest indrukwekkend: ‘Hoofd en mantel, meer is ze niet. Een hand steekt uit de mantel, een gebaar van leegte. De moeder heeft niemand maar, erger nog, de zoon heeft ook niemand: geen sterfschoot.’

Lang geleden keek ik huizenhoog op tegen kunstenaars die beweerden dat ze iets hadden geraakt, getroffen, gevangen of vastgelegd.  De een beweerde dat hij het licht gevangen had, de ander dat hij de tijdgeest had getroffen, weer een ander dat hij de kern van het wezen vrouw had geraakt en noem maar op. Maar wat bleek? Zodra ik op onderzoek uitging, was de vogel keer op keer gevlogen. Wat blijft er dan nog over van zulke jagers?

Pedante pendules….

Jammer dat we geen kunstwerk kunnen vervaardigen dat zijn kracht louter ontleent aan geur. Een hond zou het misschien kunnen. Maar een hond kijkt wel uit om zijn tijd met kunst te verdoen. Die leidt liever zijn geurige zwart-wit leven.

Pedante pendules…

Goede kunst haalt niet alleen ons hart en onze hersens overhoop, maar roept ook rissen vragen op en als allereerste vraag: wie ben ik?

Kersebloed

Er zijn schilders die hun schilderij eerst compleet in tekenvorm opzetten en daarna inkleuren. Er zijn schrijvers die hun boek tot in de details op schema zetten en het daarna uitwerken. Akkoord, elk geraamte kan worden aangekleed, maar het blijft een geraamte: dood.

Pedante Pendules...